Pangutana: Pader, kanang mga minyo nga tiggamit ug IUD, condom, pills ug unsa pa na uban diha para makalikay sa pagpanganak, nakasala ba sila?
Tubag:
Sa ako nang gikaingon sa miagi, aron ang tawo maisip nato nga nakasala, kinahanglan nga nakahibalo siya nga sayup ang iyang gibuhat unya iya lang gihapon kini nga gibuhat. Kun wala siya makahibalo nga sayup kini, nan dili nato siya pakasad-on. Hinoon, dunay gitawag nato nga “vincible ignorance” diin sayon ra unta ang pagpakisayod mahitungod sa moralidad sa usa ka buhat apan wala kini buhata. Pwede ra unta mangutana; pwede ra unta mobasa pero wala buhata. Kining klaseha sa pagka-ignorante dili maka-excuse kanato sa sala.
Sa Catechism of the Catholic Church giisip ang artificial contraception nga usa sa mga sala batuk sa ika-6 nga Sugo. Sa parapo 2366 sa maong Katekismo, ginaingon nga ang pagpanganak (fecundity) usa sa tuyo sa kaminyoon. Ang pagbaton ug bunga mao ang natural nga resulta sa gugma tali sa bana ug asawa. Busa, dili angay isipon ang mga anak nga mga “extra” sa kaminyoon kundili sila ang bunga ug katumanan sa paghatagay sa bana ug asawa sa ilang kaugalingon. Tungod niini ang Simbahan nagtudlo nga ang matag pagkighilawas sa bana ug asawa kinahanglan bukas alang sa bag-ong kinabuhi. Kini nga doktrina binase “on the inseparable connection, established by God, which man on his own initiative may not break, between the unitive significance and the procreative significance which are both inherent to the marriage act.”
Buot ipasabot nga ang pakighilawas sa bana ug asawa adunay duha ka aspeto: unitive ug procreative. Ang pakighilawas makasuod, makahiusa sa bana ug asawa ug sa samang higayon (kun buligan sa Ginoo) makamugna kini ug bag-ong kinabuhi. Dili mahimo nga buwagon kining duha ka aspeto kay ang Ginoo mismo mao ang nagbuot nga sila dili buwagon. Sa paggamit ug artificial contraception nabuwag kining duha ka aspeto, ug busa dakong sayup.
Ang ikaduha nga rason nganong sayup ang artificial contraception mao nga ang uban niini (sama sa pills ug IUD) abortifacient o moresulta ngadto sa aborsyon. Ang IUD dili makapugong sa panagtagbo sa sperm sa lalaki ug sa itlog sa babaye. Ang pills usab dili 100% nga epektibo sa pagpugong sa maong panagtagbo. Buot ipasabot aduna gihapoy posibilidad nga mamugna ang bag-ong kinabuhi. Apan, tungod kay adunay “foreign object” (IUD) o kaha nahilis ang lining sa tagoangkan (tungod sa kemikal nga gikan sa pills), dili makatapot ang maong bag-ong kinabuhi sa tagoangkan ug igawas kini gikan sa lawas sa babaye. Niining paagiha, nahitabo ang aborsyon nga walay nakahibalo.
Kini nga epekto wala gisaba sa industriya sa artificial contraceptives. Ug mao kini ang ikatulo nga hinungdan sa iyang pagkadautan – binase kini sa bakak ug pagpangilad! Gililong gikan sa kadaghanan ang negatibong epekto sa mga artificial contraceptives ilabi na sa panglawas sa babaye. Daghang pagtuon ang nag-ingon nga aduna koneksyon tali sa artificial contraception ug kasagaran sa mga kaso sa breast cancer. Wala nay espasyo dinhi aron mokutlo kita gikan niining mga pagtuon, apan hunahunaa lang gud...usa ka himsog nga babaye adlaw-adlaw bombahan ug kemikal ang iyang lawas pinaagi sa pills aron paglikay sa pagpanganak nga unta usa (1) ra man ka adlaw matag bulan nga siya pertil. Ang mga mag-uuma giaghat man gani nga mobalik sa gitawag nga organic farming kay lagi ang kemikal makadaot sa yuta. Di ba ang lawas sa tawo nagkinahanglan ug mas kuti nga pag-amoma?
No comments:
Post a Comment